Toelichting samples

In het boek is beschreven dat bij akoestiekmetingen pulsresponsies worden vastgelegd. De pulsresponsie is feitelijk het akoestisch gedrag van de ruimte tussen een bron en ontvanger die als een ‘black box’ is omschreven volgend het navolgende principe:

Wanneer de pulsresponsies zijn vastgesteld, kunnen hieruit alle akoestische parameters getalsmatig worden herleid. Voor alle achtergrondinformatie over de pulsresponsies en akoestische parameters wordt verwezen naar het boek.

Onderstaand volgt een voorbeeld van een pulsresponsie in één van de gemeten kerken, de Bovenkerk in Kampen. In dit geval betreft dit een gemeten pulsresponsie, waaruit alle akoestische parameters worden herleid. Bij adviezen worden pulsresponsies ook berekend om de akoestiek van een kerk of het gevolg van een herinrichting inzichtelijk te maken.

De uit de gemeten pulsresonsies herleide akoestische parameters zijn allemaal in de bijlage van het boek opgenomen.

Luisteren

Deze pulsresponsies kunnen ook hoorbaar worden gemaakt. Wanneer de pulsresponsie zelf beluisterd wordt, klinkt het als een ‘schot’ in de ruimte. Onderstaand een voorbeeld van een pulsresponsie van de Bovenkerk in Kampen volgens de voorgaande afbeelding.


De pulsresponsie (de blackbox in het bovenstaande schema) kan worden gecombineerd met een inputsignaal om te horen hoe muziek of spraak klinkt in de ruimte. De samples op deze website betreffen daarmee het outputsignaal dat te beluisteren is. Het voordeel hiervan is dat ook een indruk kan worden verkregen hoe muziek klinkt in de praktijk, gebaseerd op de daadwerkelijke meet- of rekendata.

De samples

Pulsresponsies omvatten de overdrachtsfuctie tussen 1 bron- en ontvangerpositie. Bij de metingen worden per kerk vele bron- en ontvangerposities gemeten. Voor het beluisteren van de pulsresponsies is de meetdata gebruikt van een meting die op exact 10 meter afstand van de bron heeft plaatsgevonden in elke kerk, ongeacht de grootte of de nagalmtijd.

De pulsresponsies zijn in 70 kerken binauraal opgenomen (met de Neumann KU-100 dummy head). Wanneer deze pulsresponsies met een hoofdtelefoon beluisterd worden, is ook de ruimtelijkheid in ‘360 graden immersive sound’ hoorbaar, waarbij richting en afstand wordt waargenomen zoals we ook met onze eigen twee oren doen wanneer we in de ruimte staan.

Van 24 kerken zijn de pulsresponsies mono opgenomen (met de NTI 2210 omnidirectionele microfoon). Deze samples zijn aangegeven met [mono]. Deze pulsresponsies geven dezelfde informatie als bij binaurale opnamen, behoudens de ruimtelijkheid waar richting en afstanden een rol spelen. Verder zijn van 6 kerken de pulsresponsies berekend omdat van deze kerken geen meetdata op exact 10 meter uit de bron aanwezig is. Deze samples zijn aangegeven met [s] en betreffen binaurale pulsresponsies.

Het bronsignaal

Als bronsignaal is in principe elke ‘droge’ opname geschikt, zolang er geen ruimte-akoestiek in de bron aanwezig is. Voor deze website is gekozen voor drie verschillende bronnen: een orgel, piano en zang.

De drie bronsignalen zijn met vrije interpretatie gebaseerd op de herkenningstune Pachisi, gecomponeerd voor de SKEN door Fieke Huizenga. Het gaat bij deze samples overigens helemaal niet om de muziek, alleen om hoe de bronnen worden ervaren in een ruimte.

Het fragment met orgel is ingespeeld op een digitaal Content Orgel en door Content Orgels beschikbaar gesteld. Hierbij is het vooral van belang dat in de bronopname geen akoestiek is te horen, vandaar de keuze voor een digitaal instrument waarbij dit uitgesloten kan worden. Dit klinkt zo:


Het fragment met piano is ingespeeld door pianist, producer en composer Ferry Wijma op een digitale piano. Ook hier is het van belang dat de akoestiek, maar niet de pedalen, in het bronsignaal is uitgesloten. Dit klinkt zo:


Het fragment met zang is ingezongen door Viktoriia Bril op korte afstand van de Dummy Head in de regiekamer van Vitone studio waar de invloed van akoestiek eveneens is uitgesloten. Dit klinkt zo:


Door deze bronsignalen te combineren met de pulsresponsies ontstaan de samples per kerk die op deze website te horen zijn.